Quảng trường Kim Mã Bích Kê - Biểu tượng lịch sử và nhịp sống sôi động giữa lòng Côn Minh

Ở Côn Minh có một nơi được xem như biểu tượng của thành phố, với nét văn hóa mang đậm dấu ấn của thành phố cổ Côn Minh vừa hiện đại nhưng cũng không kém phần cổ kính. Công trình có từ thời Minh này vừa gợi nhớ dấu ấn lịch sử, vừa hòa cùng nhịp sống sôi động của phố xá, khi ban ngày tấp nập người qua lại và ban đêm rực rỡ ánh đèn cùng chợ đêm nhộn nhịp. Đây vừa là thắng cảnh văn hóa, địa danh đô thị ở Côn Minh và cũng là địa điểm không thể bỏ qua của những du khách khi đến du lịch Côn Minh.

1. Giới thiệu đôi nét về Quảng trường Kim Mã Bích Kê

Phố Kim Mã Bích Kê nằm ở giao lộ giữa đường Sanshi và đường Jinbi, quận Ngũ Hoa, thành phố Côn Minh. Với hai cổng vòm bằng gỗ cao 12m, rộng 18m, mang những nét đặc trưng dân gian Côn Minh điển hình, có dầm chạm khắc và các tòa nhà sơn màu. Đây là khu lịch sử và văn hóa tiêu biểu nhất của nhà Thanh, được xây dựng lại vào năm 1998.

Mình đã kiểm tra lại thông tin: phía đông là cổng Kim Mã, phía tây là cổng Bích Kê, hai cổng chỉ cách nhau vài chục mét. Đây đều là những cổng vòm gỗ mang dáng dấp kiến trúc truyền thống, với mái ngói cong, góc hếch đặc trưng thời Minh – Thanh.

Khoảng không gian giữa hai cổng không chỉ là thắng cảnh nổi tiếng bậc nhất Côn Minh mà còn là trung tâm thương mại sầm uất của thành phố. Bao quanh khu vực là hàng loạt trung tâm mua sắm, cửa hiệu và nhà hàng, biến nơi đây thành điểm dừng lý tưởng để mua sắm và khám phá ẩm thực. Khi màn đêm buông xuống, phố xá càng thêm nhộn nhịp với chợ đêm đông vui, nơi du khách có thể dạo bước, ghé vào các quán nhỏ để thưởng thức những món ăn dân dã hoặc trải nghiệm ẩm thực đa dạng của thủ phủ Vân Nam.

2. Lịch sử hình thành Phố Kim Mã Bích Kê

Theo ghi chép lịch sử, phố Kim Mã Bích Kê được khởi dựng vào niên hiệu Tuyên Đức nhà Minh (1426–1435). Về sau, công trình nhiều lần bị hư hại bởi động đất và biến động lịch sử, rồi lại được trùng tu dưới các triều đại sau như nhà Thanh. Đến năm 1998, hai cổng vòm được phục dựng dựa trên phong cách kiến trúc truyền thống, trở thành diện mạo mà du khách thấy ngày nay. Trong số các lần xây dựng, phiên bản Tuyên Đức được xem là bản gốc, các lần sau đều là tái tạo với những thay đổi nhất định.

Công trình hiện tại cao khoảng 12 mét, rộng 18 mét, gồm ba gian, bố cục đối xứng đông – tây: cổng Kim Mã ở phía đông và cổng Bích Kê ở phía tây, cách nhau chỉ vài chục mét, nằm trên trục đường Jinbi. Kiến trúc sử dụng móng đá, cột và xà gỗ, mái ngói cong, góc mái hếch cao. Hình thức vừa tinh xảo, lộng lẫy, vừa mang vẻ bề thế, thể hiện rõ nét phong cách truyền thống của kiến trúc cổng vòm Trung Hoa.

Giá trị của bản gốc thời Minh không chỉ ở sự cầu kỳ trong trang trí, mà còn ở sự tinh tế trong bố cục và thiết kế, tạo nên cảnh quan gắn liền với truyền thuyết “kim bích giao huy”. Theo dân gian, vào thời điểm hiếm hoi, khi mặt trời lặn và trăng mọc cùng lúc, bóng của hai cổng sẽ giao nhau, tạo thành khung cảnh kỳ ảo, được xem như “vinh quang vàng ngọc” của thành Côn Minh. Dù ngày nay chủ yếu mang tính biểu tượng, truyền thuyết ấy vẫn là niềm tự hào trong ký ức nhiều thế hệ.

Trải qua gần 600 năm, hai cổng Kim Mã và Bích Kê đã nhiều lần bị phá rồi lại được dựng lại. Từ không gian phong thủy bảo hộ đô thành xưa, nay chúng đã trở thành hình ảnh biểu tượng của “Thành phố mùa xuân”, vừa gợi nhắc ký ức lịch sử, vừa là địa điểm gắn bó với đời sống và niềm tự hào của người dân Côn Minh.

3. Điểm đặc biệt của phố Kim Mã Bích Kê

Theo truyền thuyết, khi mặt trời sắp lặn ở phía tây và mặt trăng vừa mọc ở phía đông, ánh vàng và ánh bạc giao hòa, bóng của hai cổng Kim Mã và Bích Kê dần kéo dài rồi gặp nhau trên con phố giữa quảng trường. Cảnh tượng ấy được người xưa gọi là “Kim bích giao huy” vàng và ngọc tỏa sáng và được cho là chỉ xuất hiện khoảng 60 năm một lần.

Tương truyền, hiện tượng kỳ thú này từng xảy ra vào thời Đạo Quang nhà Thanh, và từ đó trở thành câu chuyện lưu truyền trong dân gian Côn Minh. Khác với “tia sáng vàng xuyên lỗ” trong Cung điện Mùa hè ở Bắc Kinh vốn xuất hiện hằng năm, “Kim bích giao huy” hiếm hoi hơn nhiều, khiến nó càng thêm huyền bí và quý giá. Người ta tin rằng sự kết hợp giữa mặt trời, mặt trăng và trái đất ở một góc độ đặc biệt mới tạo nên khung cảnh này, phản ánh phần nào tri thức toán học, thiên văn và kiến trúc của người xưa khi quy hoạch công trình.

Ngày nay, dù hiện tượng ấy chủ yếu còn trong ký ức và truyền thuyết, phố Kim Mã Bích Kê vẫn được xem là công trình mang tính biểu tượng của Côn Minh. Khi màn đêm buông xuống và những chiếc đèn lồng thắp sáng, không gian nơi đây trở nên lung linh, vừa mang dáng vẻ cổ kính vừa sôi động hiện đại. Dạo bước dưới hai cổng vòm, du khách không chỉ cảm nhận được không khí náo nhiệt của trung tâm thành phố, mà còn như được chạm tới ký ức trăm năm, gợi nhắc về một thời huy hoàng và vinh quang của “Thành phố mùa xuân”.

4. Một số trải nghiệm tại Quảng trường Kim Mã Bích Kê

Ở Quảng trường Kim Mã – Bích Kê ngay trung tâm Côn Minh, ngoài việc chiêm ngưỡng hai cổng vòm gỗ cổ kính và cảnh tượng nổi tiếng “Kim Bích Giao Huy”, du khách còn có thể trải nghiệm nhiều điều thú vị:

Hai cổng vòm biểu tượng của Côn Minh: Cổng Kim Mã ở phía đông và  cổng Bích Kê ở phía tây, cách nhau chỉ vài chục mét. Đây là công trình gắn liền với lịch sử hơn 400 năm, được xem là “cửa ngõ linh hồn” của thành phố.

Phố đi bộ và khu thương mại sầm uất: Ngay giữa hai cổng vòm là tuyến phố đi bộ nhộn nhịp, xung quanh tập trung nhiều trung tâm thương mại, cửa hàng thời trang, cà phê, quán ăn địa phương. Buổi tối, khu vực này thường có chợ đêm đông vui, nơi bạn có thể vừa dạo phố vừa thưởng thức ẩm thực đường phố Vân Nam.

Không gian chụp ảnh mang tính biểu tượng: Với kiến trúc cổ xen lẫn hiện đại, Kim Mã  Bích Kê được coi là “tấm danh thiếp” của Côn Minh, là nơi hầu như du khách nào cũng dừng lại để check-in.

Khám phá văn hóa địa phương: Khu vực lân cận còn có nhiều công trình cổ và di tích, cùng các con ngõ nhỏ với quán ăn, quán trà lâu đời, nơi bạn có thể cảm nhận được nhịp sống bản địa song hành với sự hiện đại của thành phố.

Kim Mã Bích Khê không chỉ là cổng vòm biểu tượng của Côn Minh mà còn là nơi kết nối giữa lịch sử, văn hóa và nhịp sống hiện đại. Vẻ đẹp cổ kính hòa cùng sự sôi động của phố xá, ẩm thực và mua sắm đã khiến nơi đây trở thành điểm dừng chân không thể bỏ qua. Dù bạn đến để chiêm ngưỡng kiến trúc, trải nghiệm không khí nhộn nhịp hay chỉ đơn giản là tản bộ dưới ánh đèn lồng, Kim Mã Bích Khê vẫn mang đến những khoảnh khắc khó quên, để lại trong lòng du khách một dấu ấn đặc biệt về “Thành phố mùa xuân”.